Stoma opvangsystemen
Er zijn 2 soorten opvangsystemen:
- Eendelig opvangsysteem: dit systeem bestaat uit een huidplak waar het zakje al aan vastzit.
- Tweedelig opvangsysteem: dit systeem bestaat uit een huidplak waarop zakjes worden geklikt, geklemd of geplakt. De huidplak blijft 2 tot 3 dagen zitten. Het zakje kan, afhankelijk van de soort stoma, verwisselt worden.
Stomazakjes bij colostoma en ileostoma
Er zijn open en gesloten stomazakjes.
- Gesloten zakjes: Mensen met een colostoma gebruiken meestal gesloten zakjes. Gesloten zakjes zijn rondom dicht en worden gebruikt bij wat meer vaste ontlasting. Je kunt ze in de wc gooien en doorspoelen. Zo ben je nooit afhankelijk van een afvalemmer. Alle andere gebruikte zakjes mogen niet worden doorgespoeld. Die gooi je in een afvalemmer.
- Open zakjes: Mensen met een ileostoma gebruiken alleen maar open zakjes. Soms kunnen colostomadragers ook open zakjes gebruiken bij dunnere ontlasting. Open zakjes zijn aan de onderkant te openen. Ze zijn te sluiten met een sluiting die al aan het zakje vastzit. Bijvoorbeeld met klittenband of een speciaal klemmetje. Voor het legen ervan moet de sluiting worden losgemaakt en kan de ontlasting worden geloosd in het toilet. Deze zakjes worden gebruikt bij dunne ontlasting.
Stomazakjes bij urinestoma
Urinezakjes hebben een kraantje of aftappunt aan de onderkant. Hierdoor kan het urinezakje worden geleegd in bijvoorbeeld het toilet. Aan het kraantje kan ook een zak (nachtzak) worden gekoppeld met een grotere opvangcapaciteit. Het is belangrijk om altijd de urinezakjes te gebruiken, omdat deze voorzien zijn van een terugslagventiel aan de binnenkant van het zakje. Het terugslagventiel zorgt ervoor dat de urine, zeker als iemand ligt, niet kan teruglopen naar de stoma. Hierdoor kan een urineweginfectie ontstaan. In de urine worden ook vlokken afgescheiden. Deze worden veroorzaakt door het slijmvlies van de darm waarvan de stoma is gemaakt. De darm maakt slijm aan en dit slijm wordt afgestoten. Deze vlokken kunnen vooral ter hoogte van de koppeling naar de nachtzak verstoppen. Mocht dit vaak gebeuren dan zijn er middelen om de vlokken te verminderen. De stomaverpleegkundige kan je hierover adviseren.
Nachtzakken bij urinestoma
Zowel één- als tweedelige systemen kunnen worden gekoppeld aan een nachtzak met een grotere opvangcapaciteit, waardoor je ’s nachts je bed niet uit hoeft om je stomazak te legen. Bij sommige merken is hier een koppelstukje voor nodig dat bij de urinestoma-opvangzakjes zit. Een nachtzak wordt bevestigd aan een staand of een hangend bedrekje of houder. Nachtzakken zijn leverbaar met of zonder aftap en met slangen van verschillende lengte. Het gebruik van de nachtzak kan de bewegingsvrijheid in bed inperken. Het aankoppelen van een extra verlengslang kan dit probleem oplossen. Leg de nachtzak in een emmertje naast het bed voor het geval er lekkage ontstaat.
Huidplakken
Naast een stomazakje heb je een huidplak nodig die goed past. Platte huidplakken zijn geschikt voor ongecompliceerde stoma’s en een wat strakkere buik zonder diepe plooien. Bolle huidplakken (convex) zijn geschikt voor diepliggende stoma’s en worden alleen door de stomaverpleegkundige voorgeschreven. Huidplakken zijn er in verschillende vormen, rond, vierkant en ovaal. Ook zijn er plakken met een pleisterrand.
Colostoma: stomaplug, minicap, stomapleister
- De stomaplug dicht de dikke darm af, bijvoorbeeld na het spoelen of irrigeren. Deze plug kan alleen gebruikt worden bij een colostoma. Deze plug is ook geschikt bij het zwemmen en saunabezoek.
- Een minicap is een klein rond stomazakje met vrijwel geen inhoud. Deze is geschikt om je colostoma mee af te dekken na de dagelijkse spoeling.
- De stomapleister is een pleister die je stoma afdekt. Deze zijn huidvriendelijk en in diverse afmetingen verkrijgbaar.
