Hoever mag een veiligheidscontrole op Schiphol gaan bij mensen met een stoma? Die vraag stond centraal tijdens het gesprek van de Stomavereniging met de afdeling Security Management van Schiphol. Het gesprek was een vervolg op een brief van de Stomavereniging naar aanleiding van klachten van stomadragers over een incorrecte behandeling tijdens de veiligheidscontroles.
Security
De Stomavereniging is het ermee eens dat iedereen die wil vliegen of in het beveiligde gebied van Schiphol wil komen, gecontroleerd moet worden. Ook alle mensen met een stoma. Dat fouillering een gevolg kan zijn, is iets waar u vooraf rekening mee moet houden. Schiphol geeft aan dat zij de security als een service beschouwen en ook nadrukkelijk wensen dat dit proces zo prettig mogelijk en zo min mogelijk belastend verloopt voor reizigers en dus ook stomadragers. Zij geven wel aan dat de controle mensenwerk blijft.
Centrale veiligheidscontrole
Onlangs zijn de veiligheidscontroles op Schiphol gewijzigd. Er zijn nu centrale plekken waar alle passagiers één voor één in een bodyscan moeten staan. Deze bodyscan stelt onregelmatigheden op en rond het lichaam vast. De bodyscan detecteert meestal een stoma als een ‘onregelmatigheid’ op de scan. Het vaststellen van ‘een onregelmatigheid’, in dit geval een stoma, geldt voor Schiphol als een alarm. Er moet daarom een handeling verricht worden om dit alarm op te lossen: vaststellen dat iemand een stoma heeft en dat dit een normale situatie is. Dit gebeurt door een fouillering.
Fouillering
Om de vervolgprocedure (de fouillering) zo gemakkelijk mogelijk te maken zijn er hokjes in de beveiligingsruimte waar de fouillering of het tonen van de stoma plaatsvindt. Sommige hokjes zijn niet meer dan een soort uitschuifkast met een gordijn. Ze zijn dus niet geluiddicht. Het is belangrijk dat de veiligheidscontroleur laat weten dat deze controle noodzakelijk is en dat u aangeeft dat u akkoord bent, mits de fouillering respectvol en deskundig wordt uitgevoerd. In het geval van een stoma, zal de beveiliger dikwijls het stomazakje moeten zien om vast te stellen dat het een gewone situatie is. Dit kan de stomadrager een onprettig gevoel geven, maar is dus wel noodzakelijk. Het is de beveiliger niet toegestaan aan uw stoma(zakje) te zitten.
Misverstanden voorkomen
Mensen kunnen problemen hebben met de gang van zaken. Dikwijls zijn mensen enigszins nerveus als ze op reis gaan en door de controle moeten en ook het dienstdoend personeel kan gestrest zijn waardoor misverstanden ontstaan. Wat kan helpen om de situatie goed te laten verlopen:
- Meld voordat u de bodyscan ingaat dat u een stoma heeft
- Uw stomapaspoort bij de hand houden
- Voordat u naar de luchthaven gaat, melden dat u Schiphol bezoekt en een aparte begeleiding aanvragen bij de controle vanwege bijzondere omstandigheden
Voor 1 en 2 geldt dat er altijd een aparte fouillering moet plaatsvinden. U kunt ervoor kiezen het erop aan te laten komen, aangezien de bodyscan niet altijd een stoma ontdekt. U kunt dan waarschijnlijk zonder fouillering doorlopen. Voor 3 geldt dat dit tevoren aangevraagd moet worden en dat dit (nog) geen standaardmogelijkheid is voor mensen met een stoma. Volgens Schiphol zou dit in een aantal gevallen wel kunnen. Dit kost natuurlijk ook tijd en is belastend voor zowel Schiphol als de stomadrager.
Controle handbagage
Bij de controle van handbagage, waar bijvoorbeeld stomamateriaal in zit, helpt het als u dit meldt voordat uw bagage door de scan gaat. Als een tas dan extra onderzocht moet worden, kan de dienstdoende beveiliger daar rekening mee houden zodat het stomamateriaal niet in het zicht van iedereen uitgestald wordt. Ook kunt u vragen of een supervisor meekijkt.
Beveiligingsbedrijven
De veiligheidscontroles worden uitgevoerd door beveiligingsbedrijven. In een protocol staat hoe mensen met een stoma gecontroleerd moeten worden. Dit protocol staat in hun handboek security, evenals de daarbij horende werkinstructies.
Op Schiphol zijn ongeveer 2000 beveiligers belast met de passagiersbeveiliging. Indien iemand een klacht heeft, handelt de Koninklijke Marechaussee (KMAR) deze klacht af en niet Schiphol. De KMAR is eindverantwoordelijk. Dit betekent dus dat Schiphol geen echte zeggenschap heeft over de gang van zaken. Schiphol zou graag zelf klachten afhandelen. Op dit moment krijgen ze alleen een afschrift.
Afspraken
Schiphol heeft toegezegd dat zij de beveiligingsbedrijven vragen aandacht voor stoma’s bij de opleidingen. De Stomavereniging zal Schiphol een brief sturen waarin we de mogelijkheid vragen om begeleiding bij de veiligheidscontroles aan te vragen voor mensen met een stoma. Mogelijk volgt er ook nog een gesprek met de KMAR.
