Steeds meer gemeenten hebben een zogeheten gedifferentieerd afvalbeleid. Dat betekent dat je, naast een vast bedrag, een tarief betaalt per hoeveelheid afval. Stomadragers hebben meer restafval dan anderen. Soms bieden gemeenten een tegemoetkoming in de kosten.
Met een colostoma of als je gebruik maakt van continentiemateriaal, heb je veel meer afval dan gemiddeld. Bij een gedifferentieerd tarief moet je dan betalen voor afval dat je buiten je schuld om hebt. Een aantal gemeenten heeft daarom een regeling voor een tegemoetkoming in de kosten. Met behulp van een verklaring van bijvoorbeeld de huisarts kun je in aanmerking komen voor korting op de afvalstoffenheffing of een vergoeding. Bij sommige gemeenten is er veel mogelijk, andere gemeenten doen echter niets en dan draai je zelf voor de kosten op.
Clary Rietman (70) woont in Doetinchem en moest vanaf 1 januari van dit jaar gaan betalen voor haar extra afval. ‘Wij mogen één keer in de vier weken een container met restafval langs de weg zetten, dus dat is dertien keer per jaar. Voor elke container extra betaal je tien euro. Ik werd heel boos toen ik een interview las in de plaatselijke krant met de verantwoordelijke wethouder. Die beweerde dat je minstens acht weken met een restafval – container kunt doen, als je afval goed scheidt. Dat geldt natuurlijk niet voor ons stomadragers. We hebben niet alleen meer afval, het gaat ook vies ruiken als je het zo lang laat staan. Daarom heb ik hem een brief geschreven, het probleem uitgelegd, en hem gevraagd hoe hij mij en andere stomadragers denkt te compenseren.’
146 kilo afval
Als stomadrager word je inderdaad benadeeld door het systeem waarbij je moet betalen voor afval. Gemiddeld hebben mensen met een colostoma tussen de 80 en 120 kilo meer afval dan anderen. Clary is begonnen met het wegen van haar afval. ‘Ik heb één keer per dag een vol zakje, dat tussen 330 en 450 gram weegt. Als ik uitga van 400 gram per zakje, kom ik op 146 kilo extra afval per jaar. Ik betaal ook gewoon rioolheffing en zuiveringsheffing, terwijl ik daar geen gebruik van maak. Ik vind het dus niet gek dat ik een regeling krijg bij de gemeente.’ Clary kwam inderdaad in aanmerking voor compensatie. Hoe de compensatie werkt verschilt per gemeente. Om erachter te komen hoe het in jouw gemeente zit, kun je contact opnemen met de afdeling milieu of afval. Soms staat er ook informatie op de gemeentelijke website. Clary mag de restafvalcontainer elke twee weken langs de weg zetten, dus dat is dertien keer per jaar extra. ‘Ik had alleen een doktersverklaring nodig. Dat heeft mijn huisarts voor me gemaakt en klaargelegd. Het scheelt me 130 euro per jaar.’ Clary is blij met de oplossing die de gemeente haar bood. ‘Vooral in de zomermaanden is het een probleem. Dan wil je dat afval niet in de buurt hebben. Ik hoop dat mensen de weg weten te vinden naar de gemeente. Als je kleine kinderen hebt, kun je immers ook een regeling krijgen voor luiers. In de meeste gemeenten is wel wat mogelijk, maar je moet het zelf voor elkaar krijgen.’
Op reis
Frans-Jan Huigen woont in de gemeente Overbetuwe. ‘Toen ik een aantal jaar geleden een stoma kreeg, belde ik met de gemeente ambtenaar om te vragen wat er was geregeld voor medisch afval. We scheiden ons afval goed en gebruiken de bak voor restafval bijna niet. Dat ging nu veranderen, want hoewel de zakjes afsluitbaar zijn, ga je het toch ruiken. Dus zouden we de bak echt wel tweewekelijks moeten legen, met alleen een paar zakjes erin, maar dat kost ongeveer vijftien euro per keer.’ De gemeente Overbetuwe kon niets doen, Frans Jan moest gewoon betalen. ‘Ik had een proefpakket met biologisch afbreekbare zakjes van een leverancier gekregen. Die kan ik gewoon door de wc spoelen. Die ben ik gaan gebruiken en het werkt. Ik heb het getest en de zakjes lossen gewoon op in het riool. Het is echt een uitkomst. De kliko hoeft niet meer te worden geleegd en er is geen stank. Het is bijna als ‘gewoon’ naar het toilet gaan. Nog een voordeel: we zijn graag op reis, vaak met de camper, en dan hoef ik niet met mijn ontlasting naar de afvalemmer te lopen.’
Voorbeeldbrief
In veel gemeenten betaal je voor de hoeveelheid afval die je aanbiedt (kilo’s, inworpen, aantal zakken). Stomadragers hebben meer afval en daardoor meer kosten. In sommige gemeenten is hier een speciale regeling voor. Als je met een verklaring van je arts, verzekeraar, apotheek of hulp middelen leverancier kunt aantonen dat je stomamateriaal gebruikt, kun je in aanmerking komen voor een regeling. Vind je het lastig om de gemeente te benaderen? De Stomavereniging heeft een voorbeeldbrief die je kunt gebruiken.
Hoe gooi je stomazakjes het beste weg?
Stomamateriaal hoort bij restafval. Dat is in de meeste gemeenten een grijze bak. Het afval kan ruiken, ook als de zakjes goed afsluitbaar zijn. Dat is te voorkomen door bijvoorbeeld geparfumeerde, afsluitbare luierzakken te gebruiken om de zakjes in weg te gooien. Ook mottenballen in de container willen weleens helpen. Voor binnenshuis zijn er prullenbakken verkrijgbaar, soms bedoeld voor luiers, die luchtdicht afsluitbaar zijn.
Milieuvriendelijke zakjes
Hulpmiddelen leverancier Welland maakt biologisch afbreekbare zakjes die je door het toilet kunt spoelen. ‘We hebben een systeem waarbij het binnenzakje en de huidplak gescheiden worden van het buitenzakje,’ vertelt productmanager Eelco Homminga. ‘De huidplak en het binnenzakje met inhoud spoel je door de wc. Mensen zijn bang dat het toilet verstopt raakt, maar het kan veilig. We hebben het getest. Als het tot verstopping leidt, komt dat in principe door een verouderd rioleringssysteem. De zakjes lossen namelijk op in het riool. Mocht je ze toch willen weggooien, kunnen ze in de groene bak.’
