Wat voor kleding kies je als je een stoma krijgt? En wie kunnen je daarbij helpen? Ada Renout vertelt haar persoonlijke verhaal. ‘Bij een vrij strakke broek zie ik duidelijk het zakje zitten, als een schoteltje.’
Stipt op tijd arriveert de trein. Mijn vriendin Marga, jaren geleden verhuisd vanwege het werk van haar man, stapt uit. Wat heerlijk om samen eindelijk weer een dagje te statten. We gaan kleding uitzoeken voor Marga, die een borstamputatie heeft ondergaan, lunchen, een tentoonstelling bezoeken en vooral veel praten. Marga gaat voor het eerst weer shoppen, en terwijl we met de roltrap naar boven gaan denk ik terug aan mijn eigen proces. Wat was ik in de war. Van onzekerheden houden we niet als mensen. Controle over het dagelijkse leven willen we hebben. Endeldarmkanker met als gevolg een stoma haalt dit helemaal overhoop. Geen controle meer over de inhoud van je darmen. Dat doet maar. Maakte ik deze afspraak met het leven? Kanker en een stoma? Wat een opdoffer om te incasseren. Wen er maar aan, en dat deed ik. Van voor het eerst een zakje plakken tot voor het eerst weer winkelen en kleding kopen.
Paskamertje
Bij die actie kreeg ik ondersteuning van mijn dochter. Zij moest een aanvulling hebben voor haar servies en ik een broek. Samen gezellig winkelen en mijn dochter haalt van alles uit de rekken. Ik kan veilig in het paskamertje blijven. Buiten het hokje draaien voor de spiegel om te zien hoe het staat en vooral of je iets van het zakje ziet. Bij een vrij strakke broek zie ik duidelijk het zakje zitten, als een schoteltje. Daar kom je de porseleinwinkel niet mee uit denk ik, ze gaan de politie bellen. Mijn dochter zegt: ‘Echt mam, ik zie er niets van, je verbeeldt het je.’ Het zit tussen mijn oren? Maar ik zie het echt, dus deze broek gaat het zeker niet worden.
Rustige dagen
Na deze eerste keer volgen meer winkelmomenten, maar dan solo. Ik kies altijd rustige dagen en ik ontdek dat ik veel hulp krijg bij het uitzoeken van kleding als ik vertel dat ik een stoma heb en daarom bepaalde eisen stel. Echt, er is veel vriendelijkheid en hulpvaardigheid . Verkoopsters komen met suggesties, probeer eens dit model of deze stof, die zit heerlijk. Ze halen alles uit het rek waarvan ze denken dat het zou kunnen voldoen. Kleding wordt discreet aangereikt en eenmaal buiten het hokje van gericht commentaar voorzien. Ik voel me echt gesteund door deze dames. Bravo voor het winkelpersoneel. Normaal ben ik toch wel wat terughoudend om over mijn stoma te vertellen, maar in dit geval kan ik het iedereen aanraden om open te zijn over je stoma. Voor je het weet zijn je problemen opgelost en ga je monter de winkel uit.
“We zijn een tikje beschadigd van buiten, maar van binnen compleet en blij”
Zelfexpressie
Bij de lunch vraagt Marga: ‘Kun jij nog alle kleding dragen nu je een stoma hebt?’ Voor haar is kleding een vorm van zelfexpressie, zij experimenteert hiermee en laat zien wie ze is. Ik ben wat behoudender, maar ik kies ook wel kleding met woeste patronen en kleuren. ‘Jazeker kan ik dat,’ zeg ik, ‘als het maar lekker zit en vooral een veilig gevoel geeft.’ Een eigen stijl en een stoma gaan prima samen, ga ik verder. Ik houd van wijde kleding en baggy broeken. Maar als skinny jeans je voorkeur hebben, een broek met een hoge taille of juist een heupbroek, dan kan dat. Liever een rok of een jurkje? Geen probleem. Ik probeer alles uit wat ik mooi vind. Je merkt vanzelf welke kleding in je nieuwe situatie het beste bij je past. Ook hoe je het zakje wilt dragen, in je slipje of erover. Bij zwemkleding gaat mijn voorkeur uit naar een tankini met een vrij hoog broekje waar het zakje alleen aan de bovenkant uitpiept. Waar ik wel op let is dat er voldoende ruimte voor het zakje blijft om ontlasting in op te vangen. Een erg strak over de buik passende broek of corrigerend ondergoed kan bij mij problemen veroorzaken.
Lekkage
Buitenshuis ben ik beducht voor lekkage. Mocht het gebeuren dan ben ik er snel bij, want ik ruik het. Om mezelf te verschonen ga ik naar een invalidentoilet, daar is meer ruimte en een wasbak. Heel soms bereikt de ontlasting niet alleen mijn slipje maar ook de buitenbroek. Voor iedereen zichtbare vlekken zijn dan mijn deel. Bij het kopen van broeken let ik nu op of er een extra voering of zakken aan de binnenzijde zijn. Die kunnen nog een barrière vormen tussen stoma en buitenwereld. Ik verstop me niet, er is een ruim aanbod van kleding waarin ik me prettig voel en me vrij in ieder gezelschap kan bewegen. Marga knikt begrijpend terwijl ik dit allemaal vertel. Ze kijkt tevreden naar haar aankopen die bij haar nieuwe omstandigheden passen. We zijn een tikje beschadigd van buiten, maar van binnen compleet en blij. Weer helemaal klaar voor het leven.
