Ander stomamateriaal krijgen dan je had besteld. Of veel te laat, zodat je zonder komt te zitten. Steeds vaker krijgt het Meldpunt Stomamateriaal klachten over de levering. Wat is er aan de hand?
Tekst: Arwen Kleyngeld, Illustratie: Dokterisbezig
Eerst dit: gelukkig gaat het vaak gewoon goed als je een nieuwe voorraad stomamateriaal bestelt. Veel stomadragers merken niets van de problemen die spelen. Maar áls het misgaat met de levering van stomamateriaal, geeft dat veel zorgen en stress.
Frank Peusen van Nefemed, de organisatie van hulpmiddelenbedrijven, beaamt dat er soms leveringsproblemen zijn. Tegelijkertijd wil hij benadrukken dat er in principe voldoende stomamaterialen worden geproduceerd. ‘De bij ons aangesloten fabrikanten leveren alles op tijd zoals het is besteld. De oorzaak van het probleem ligt ergens anders in de keten, bijvoorbeeld bij de zorgverzekeraars.’
Wat betalen verzekeraars?
Luc Knaven van Fmed, de organisatie van medisch speciaalzaken, beaamt dit. Hij wijdt de problemen bij het leveren van stomamateriaal aan de hoogte van de vergoedingen die verzekeraars betalen.
Het uitgangspunt is goed, aldus Knaven. ‘We zijn al langere tijd bezig om de kwaliteit van de hulpmiddelenzorg te verbeteren. Als stomadrager moet je de hulpmiddelen krijgen die het beste passen bij je persoonlijke situatie. De stoma verpleeg kundige beoordeelt dat en stemt dat af met de stomadrager.’
De hulpmiddelenzorg is dus meer cliëntgericht geworden. ‘De lat is hoger komen te liggen. Alleen: deze zorg moet wel worden vergoed. De kosten voor hulpmiddelen zijn gestegen, terwijl de vergoeding die wij krijgen van de zorgverzekeraars achterblijft. Dat maakt dat het in sommige gevallen niet mogelijk is om alle materialen te leveren die beschikbaar zijn.’
In het Platform Stomahulpmiddelen bespreken de betrokken organisaties hoe dit op te lossen, maar dat gaat niet vanzelf. ‘We zitten veel met elkaar om tafel, maar helaas zijn we er nog niet uit,’ aldus Knaven. ‘Daarbij spelen ook mee de vergrijzing en de toename van het aantal chronisch zieken, waardoor er meer hulpmiddelen nodig zijn.’
Een vast bedrag per patiënt
Leveranciers hebben met verzekeraars verschillende afspraken over de vergoeding van hulpmiddelen. Grofweg zijn er twee soorten afspraken: óf ze krijgen een vast bedrag per dag per patiënt, óf er wordt afgerekend wat is geleverd.
Vooral een vast bedrag per patiënt zorgt voor problemen. ‘Als dat bedrag te laag is, moet je als leverancier kijken wat je daarvoor nog kunt leveren,’ legt Knaven uit. ‘Eerst kun je nog bezuinigen door efficiënter te werken, maar op een gegeven moment wordt het lastig om het hoofd boven water te houden. Daarom zijn bepaalde producten niet meer in het assortiment en krijgen mensen een vervangend product. Vroeger werd er bij uitzondering nog wel eens iets geleverd dat niet onder vergoede zorg viel, als een patiënt erom vroeg. Die ruimte is er niet meer. Voor patiënten die dat gewend waren, is dat vervelend.’
Grondstoffencrisis
Helaas zijn er niet alleen problemen met stomamaterialen, maar ook met diabetesartikelen, incontinentiemateriaal en wondverzorgingsproducten. ‘Dat heeft te maken met de wereldwijde grondstoffencrisis,’ zegt Frank Peusen van Nefemed. ‘De problemen met levering van hulpmiddelen spelen daardoor breder dan alleen stomamateriaal. Ook heb je last van de hogere energieprijzen en de personeelskosten nemen toe. Gelukkig gaat dat inmiddels weer de goede kant op.’
Een andere oorzaak voor deze bredere leveringsproblemen, is dat internationale bedrijven vaker plotseling besluiten om een bepaald product niet meer te leveren voor de Nederlandse markt. Luc Knaven van Fmed maakt zich zorgen over deze tendens. ‘We zien bij veel zorghulpmiddelen dat ze nog wel verkrijgbaar zijn in andere landen, maar niet meer in Nederland. In het buitenland zijn de vergoedingen namelijk soms hoger. Dit probleem is er overigens nog niet bij stomamateriaal, maar dat kan nog komen.’
Platform Stomahulpmiddelen
De Stomavereniging ziet de problemen met de levering en zet zich in voor een oplossing. Het gesprek vindt plaats in het Platform Stomahulpmiddelen, waarbij ook Nefemed en Fmed zijn aangesloten. ‘In dit overleg worden knelpunten aan de kaak gesteld en waar mogelijk opgelost,’ vertelt Arnica Nijhof van de Stomavereniging. ‘Ook nemen we contact op met leveranciers of fabrikanten als we incidentele knelpunten constateren bij leveranciers. Als het nodig is gaan we ook echt langs. Tot nu toe komen we er dan wel uit. Maar de structurele leveringsproblemen en het vergoedingensysteem, dat is een ingewikkeld proces. Je krijgt dat niet van de ene op de andere dag opgelost, maar het helpt enorm als je met cijfers kunt aantonen dat er problemen zijn en hoe vaak die zich voordoen.’
