Hoe vind je het stomamateriaal dat het beste bij je past? Dat kan op allerlei manieren. Mensen lopen soms lang met problemen rond voordat er een oplossing wordt gevonden. Simona Bombarda ging zelf op zoek en kwam tot enkele opmerkelijke conclusies.
In februari 2020 ben ik in het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis (AVL) aan kanker geopereerd en heb ik een colostoma gekregen. De operatie was lang en ingrijpend en het herstel duurde langer dan normaal vanwege verschillende complicaties. Mijn stoma deed het vanaf het begin echter goed. Ik heb een kleine stoma, een beetje scheef en in een kuiltje. Aanvankelijk deden verpleegkundigen de verzorging van de stoma, eerst in het ziekenhuis en later via de thuiszorg. Ik had de eerste twee maanden wel last van lekkages. Was dat normaal of kon het beter? Ik was inmiddels lid geworden van de Stomavereniging en had de eerste exemplaren van Vooruitgang ontvangen. Daarin werden lekkende stoma’s en andere ongemakken uitvoerig behandeld. Wat mij opviel is dat de mensen soms lang met problemen rondlopen voordat er een oplossing wordt gevonden.
Leveranciers
In Vooruitgang staan ook advertenties van leveranciers van stomamaterialen waarin deze problemen aan de orde komen. Op basis daarvan nam ik contact op met verschillende leveranciers om proefpakketten aan te vragen. De reacties waren zeer positief en ik kreeg het gevraagde materiaal en nog meer proefspullen. Na een aantal weken belden zij altijd op om te vragen hoe de producten bevallen waren, en dat vond ik eveneens positief. Ook mijn negatieve opmerkingen zijn goed ontvangen en wellicht hebben deze bijgedragen aan productverbetering.
Gebruikte lijm
Mijn speurtocht in de wereld van de stomazakjes heeft mij geleerd dat de gebruikte lijm op de stomaplakken het grootste verschil maakt. Alle plak- ken kun je goed bevestigen, maar het losmaken levert grote verschillen op. Bij de zakjes van een bepaald merk moest ik zelfs in bad gaan liggen om deze te kunnen verwijderen. Bij andere was er een spray nodig om de lijm los te maken. Ik denk dat de lijm anders reageert op verschillende huidsoorten. Het is dus nodig de verschillende materialen zelf te proberen om er een te vinden die goed plakt maar die ook makkelijk loslaat en de huid niet onnodig irriteert.
Flexibiliteit
Het tweede element dat mijn keuze van de stomazakjes bepaalt, is de flexibiliteit van het hardere middendeel van de plak. Er zijn merken die een bijzonder flexibel ‘flensje’ hebben en andere die juist rigide op de huid plakken. Dit laatste vind ik persoonlijk niet prettig.
Na de eerste paar maanden kwam ik tot de conclusie dat ik een convexsysteem nodig heb vanwege het kuiltje waarin mijn stoma zich bevindt. Dat het zolang duurde voordat dit werd ontdekt is omdat mijn stoma werd verzorgd terwijl ik in bed lag. In die positie is het kuiltje niet zichtbaar; zodra ik sta is het wel duidelijk te zien.
Convexsystemen worden door vrijwel alle leveranciers geleverd. Ik kon dus op mijn eerste selectie voortborduren. De vorm van de convex kan bij de verschillende merken iets anders zijn, afgezien van de maat en diepte van de convex. Bij mij werkt een te vlakke convex niet omdat dit tot lekkages leidt. Nadat ik verschillende proefpakketten geprobeerd had, kwam ik uit op een systeem dat bij mij goed werkt: lekker soepel, goede lijmsoort en bovendien in een vrolijke doos verpakt.
Na enkele maanden ontstond er een bult naast mijn stoma, een soort stomabreuk. De stomazakjes van mijn nieuwe merk werkten helaas niet meer goed en ik kreeg last van lekkage. Ik ging weer op zoek naar andere producten en vond twee andere merken die goed bij mij pasten. Ze plakken goed, laten makkelijk los en zijn niet al te stug.
Pancaking
Als de ontlasting eenmaal onder de plak komt, dan houdt geen enkele stomazak het vol. Dat is vaak het geval als de ontlasting niet makkelijk in het zakje terechtkomt maar blijft plakken rond de stomaopening (pancaking). Om dat te verhelpen gebruik ik een glijmiddel dat te koop is bij de drogist.
Ik heb ook proefpakketten gevraagd en getest van tweedelige systemen. Mijn conclusie is dat die voor mij niet handig zijn omdat het wisselen van de zakjes gepaard gaat met veel spoelwerk. Samenvattend vind ik dat het resultaat kan opleveren om zelf op zoek gaan naar hulpmiddelen. Dit is uiteraard persoonlijk, maar voor mij is een proactieve houding de snelste manier om de best passende materialen te ontdekken. Het is bovendien de moeite waard nieuwe ontwikkelingen op dit gebied te volgen: er komen nieuwe merken op de markt en bestaande producten worden voortdurend verbeterd. Bovendien kan je eigen situatie ook veranderen waardoor oude oplossingen niet meer goed werken. Blijf zoeken dus en veel succes!
Dit is een persoonlijk ervaringsverhaal. Je kunt in je zoektocht naar het geschikte stomamateriaal ook je stomaverpleegkundige raadplegen. In een volgend nummer van Vooruitgang komen we hier nader op terug.
